16 February 2023

Computer Education

เคฐूเคชเคฐेเค–ा 

เคช्เคฐเคธ्เคคाเคตเคจा - 
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा -
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ -
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ -
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคं -
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ -
เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा -
เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा -
เคถिเค•्เคทा เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เค—เคฃिเคค เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เคฐเคธाเคฏเคจ เคถाเคธ्เคค्เคฐ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เค–เค—ोเคฒ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— - เคญौเคคिเค• เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เคœीเคต เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— -
เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธंเคธाเคงเคจ เค‡เค•ाเคˆ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा -
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा -
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–ी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคฌाเคคें -
เค‰เคชเคธंเคนाเคฐ -
เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค—्เคฐंเคฅ -

เคช्เคฐเคธ्เคคाเคตเคจा

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคเค• เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคกिเคตाเค‡เคธ เคนै. เคœिเคธเค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เคฎाเคจเคจीเคฏ เคšाเคฐ्เคฒ्เคธ เคฌैเคฌेเคœ  เคจे เค•िเคฏा เคฅा. เค‡เคจ्เคนे เคนी เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคœเคจเค• (Father of Computer) เคฎाเคจा เค—เคฏा เคนै.

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตिเคญिเคจ्เคจ เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เคธे เคฎिเคฒเค•เคฐ เคฌเคจा เคนोเคคा เคนै. เค•ी-เคฌोเคฐ्เคกเคฎाเค‰เคธ, เคธ्เค•ैเคจเคฐ เค•ो เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•เคนเคคे เคนै. เค‡เคจเค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคจिเคฐ्เคฆ्เคถ เคฆेเคคे เคนै. เคฎॉเคจिเคŸเคฐ, เคช्เคฐिंเคŸเคฐ, เคธ्เคชीเค•เคฐ เค•ो เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै. เค‡เคจ เคกिเคตाเค‡เคธों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค•เคฎ्เคช्เคฏुเคŸเคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถिเคค เค•เคฐเคคा เคนै.

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เคฎाเคจเคจीเคฏ เคšाเคฐ्เคฒ्เคธ เคฌैเคฌेเคœ เคจे เค•िเคฏा เคฅा. เคฏเคน เคเค• เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เคนोเคคा เคนै. เคœिเคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค†เคœ เคตिเคญिเคจ्เคจ เค•ाเคฎों เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै.

เคฆเคซ्เคคเคฐ เคธे เคฒेเค•เคฐ เค•िเคฐाเคจा เค•ी เคฆुเค•ाเคจ เคตाเคฒे เคญी เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคชเคจा เค•ाเคฎ เค•เคฐ เคฐเคนे เคนै. เคธ्เค•ुเคฒों เคฎें เคญी เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ เคคเคฅा เค•เค•्เคทाเค“ं เคฎें เคนोเคคा เคนै. เคฌเคนुเคค เคธाเคฐे เค‰เคฆ्เคฏोเค— เคงंเคงों เคฎें เคฐोเคฌोเคŸ्เคธ เค•े เคฐूเคช เคฎें เค‡เคธเคจे เคนเคฎ เค‡ंเคธाเคจों เค•ी เคœเค—เคน เคฒे เคฐเค–ी เคนै.

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐीเค•ृเคค เคฎเคถीเคจे เคฆिเคจ เคชे เคฆिเคจ เคฌเคจाเคˆ เคœा เคฐเคนी เคนै. เค”เคฐ เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค…เคธ्เคชเคคाเคฒों, เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏों, เค‡ंเคกเคธ्เคŸ्เคฐीเคœ เคคเคฅा เคธैเคจिเค•ों เค•े เคฒिเค เค–ूเคฌ เค•िเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै. เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคจเค-เคจเค เค•ौเคถเคฒों เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนो เคฐเคนी เคนै. เค”เคฐ เคจเค เคคเคฐเคน เค•े เคฐोเคœเค—ाเคฐ เคญी เคจिเคฐ्เคฎिเคค เคนो เคฐเคนे เคนै.

เค‡เคธเคฒिเค, เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคถिเค•्เคทा เค•ा เคฎเคนเคค्เคต เคญी เคฌเคข़ เค—เคฏा เคนै. เค”เคฐ เคธ्เค•ुเคฒ เคธे เคนी เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคœ्เคžाเคจ เคฆिเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै. เค•ॉเคฒेเคœ เคคเคฅा เคตिเคถ्เคตเคตिเคฆ्เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เคชेเคถेเคตเคฐ เค•ोเคฐ्เคธ เค•เคฐाเค เคœा เคฐเคนे เคนै. เคธाเคฅ เคนी เคกिเค—्เคฐी เค•ोเคฐ्เคธ เคญी เคตिเค•เคธिเคค เค•िเค เค—เค เคนै. เคœिเคจเคฎे เค•ोเคˆ เคญी เคธ्เคŸुเคกेंเคŸ्เคธ เคเคกเคฎिเคถเคจ เคฒेเค•เคฐ เคชเคข़ाเคˆ เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै.

เค‡เคธ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฏुเค— เคฎें เคนเคฎ เคธเคญी เคฒोเค—ों เค•ो เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชเคฐ เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจा เคธीเค–เคจा เคšाเคนिเค. เคคाเค•ि เคจเค เคœเคฎाเคจे เค•े เคธाเคฅ เคšเคฒा เคœा เคธเค•े. เคฏเคฆि เคนเคฎ เค–ुเคฆ เค•ो เคฌเคฆเคฒเคคे เคœเคฎाเคจे เคคเคฅा เคจเคˆ เคคเค•เคจीเค• เค•े เคธाเคฅ เคจเคนी เคฌเคฆเคฒेंเค—े เคคो เคนเคฎ เคชिเค›เคก เคœाเคंเค—े. เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เคนเคฎाเคฐी เคจौเค•เคฐी เคญी เคœा เคธเค•เคคी เคนै เค”เคฐ เค•ोเคˆ เคจเคฏा เค•ाเคฎ เคญी เคจเคนी เคฎिเคฒेเค—ा.

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค†เคœ เค•ी เคœเคฐूเคฐเคค เคฌเคจ เคšुเค•ा เคนै. เค‡เคธ เคฌाเคค เคธे เค‡เคจเค•ाเคฐ เคจเคนीं เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा. เค”เคฐ เค‡เคธเค•े เคฌिเคจा เคนเคฎाเคฐा เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจा เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนी เคจเคนी เคจाเคฎुเคฎเค•िเคจ เคฆिเค–ाเคˆ เคฆेเคจे เคฒเค—ा เคนै. เค‡เคธ เค‡เคฒ्เค•ेเคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคฎเคถीเคจ เคชเคฐ เค‡ंเคธाเคจों เค•ी เคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เคฌเคข़เคคी เคนी เคœा เคฐเคนी เคนै.

เคฏเคฆि เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชเคฐ เคนเคฎाเคฐी เคจिเคฐ्เคญเคฐเคคा เค•ा เค—्เคฐाเคซ เค‡เคธी เคฐเคซ्เคคाเคฐ เคธे เคฌเคข़เคคा เคฐเคนा เคคो เคฎเคถीเคจों เค•ी เค—ुเคฒाเคฎी เค•ा เคฆिเคจ เคฆूเคฐ เคจเคนीं. เคนเคฎ เคธिเคฐ्เคซ เคนुเค•ुเคฎ เคฌเคœाเคจे เค•े เคฒिเค เคœीเคตिเคค เคฐเคนे! เคœो เคนเคฎाเคฐे เคญเคตिเคท्เคฏ เค•े เคฒिเค เค…เคš्เค›ा เคธंเค•ेเคค เคจเคนीं เคนै.

เคนเคฎ เค•เคนीं เคญी เคšเคฒे เคœाเค. เคนเคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฐเค–ा เคนुเค† เคฎिเคฒ เคœाเคเค—ा. เคธ्เค•ुเคฒ, เค•ॉเคฒेเคœ, เคฆเคซ्เคคเคฐ, เคธเคฐเค•ाเคฐी เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ, เคซैเค•्เคŸ्เคฐीเคฏाँ, เค˜เคฐ เค‡เคจ เคธเคญी เคœเค—เคนों เคชเคฐ เค‡เคธ เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै. เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคจे เคนเคฎाเคฐा เคœीเคตเคจ เคฌเคนुเคค เคนी เค†เคธाเคจ เค”เคฐ เคคेเคœ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै. เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคธเค•ा เคฎเคนเคค्เคต เคฌเคข़เคคा เคนी เคœा เคฐเคนा เคนै

เคนเคฎ เค•เคนीं เคญी เคšเคฒे เคœाเค. เคนเคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฐเค–ा เคนुเค† เคฎिเคฒ เคœाเคเค—ा. เคธ्เค•ुเคฒ, เค•ॉเคฒेเคœ, เคฆเคซ्เคคเคฐ, เคธเคฐเค•ाเคฐी เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ, เคซैเค•्เคŸ्เคฐीเคฏाँ, เค˜เคฐ เค‡เคจ เคธเคญी เคœเค—เคนों เคชเคฐ เค‡เคธ เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เค•ी เค‰เคชเคธ्เคฅिเคคि เคจเคœเคฐ เค†เคคी เคนै. เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคจे เคนเคฎाเคฐा เคœीเคตเคจ เคฌเคนुเคค เคนी เค†เคธाเคจ เค”เคฐ เคคेเคœ เค•เคฐ เคฆिเคฏा เคนै. เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เค‡เคธเค•ा เคฎเคนเคค्เคต เคฌเคข़เคคा เคนी เคœा เคฐเคนा เคนै


เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा

เคตिเคœ्เคžाเคจ เค”เคฐ เคคเค•เคจीเค• เค•ी เค…เคฆ्‌เคญुเคค เค–ोเคœों เคจे เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•े เคœीเคตเคจ เคฎें เคเค• เค•्เคฐांเคคि เคฒा เคฆी เคนै। เค†เคœ เค•ा เคฏुเค— เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ा เคฏुเค— เคนै । เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎเคจुเคท्เคฏ เค•ी เค‡เคจ्เคนीं เค…เคฆ्‌เคญुเคค เค–ोเคœों เคฎें เคธे เคเค• เคนै เคœिเคธเคจे เคฎाเคจเคต เคœीเคตเคจ เค•ो เคฒเค—เคญเค— เคธเคญी เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เคช्เคฐเคญाเคตिเคค เค•िเคฏा เคนै ।

เค†เคœ เค•े เคฏुเค— เค•ो เคฏเคฆि เคนเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคฏुเค— เค•เคนें เคคो เค…เคคिเคถเคฏोเค•्เคคि เคจเคนीं เคนोเค—ी । เคถिเค•्เคทा เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ, เคšिเค•िเคค्เคธा, เคฏाเคคाเคฏाเคค, เคธंเคšाเคฐ เค†เคฆि เคธเคญी เค•्เคทेเคค्เคฐों เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคจे เค…เคชเคจी เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा เคธिเคฆ्‌เคง เค•ी เคนै । เคถिเค•्เคทा เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค…เคค्เคฏंเคค เค‰เคชเคฏोเค—ी เคธिเคฆ्‌เคง เคนो เคฐเคนे เคนैं । เคตिเคฆ्‌เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เคงीเคฐे-เคงीเคฐे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตिเคทเคฏ เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนो เคฐเคนा เคนै । เค›ोเคŸे เคถเคนเคฐों เคเคตं เคฎเคนाเคจเค—เคฐों เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคถिเค•्เคทा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒे เคธ्เค•ूเคฒों, เคถिเค•्เคทเคฃ เคธंเคธ्เคฅाเคจों เค†เคฆि เค•ी เคฌเฅเคคी เคธंเค–्เคฏा เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฒोเค•เคช्เคฐिเคฏเคคा เค•ा เคธाเค•्เคทाเคค เคช्เคฐเคฎाเคฃ เคนै ।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคชเค เคจ-เคชाเค เคจ เค•ा เคธ्เคคเคฐ เคญी เค…เคš्เค›ा เคนुเค† เคนै । เค†เคœเค•เคฒ เค…เคจेเค• เคเคธे เคตिเคฆ्‌เคฏाเคฒเคฏ เค–ोเคฒे เคœा เคฐเคนे เคนैं เคœเคนाँ เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคต्เคฏเค•्เคคि เค˜เคฐ เคฌैเค े เคœ्เคžाเคจ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै । เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ, เค•ाเคจूเคจ เคต เคฐिเคธเคฐ्เคš เคฎें เคธंเคฒเค—्เคจ เคตिเคฆ्‌เคฏाเคฐ्เคฅिเคฏों เค•े เคฒिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคเค• เคตเคฐเคฆाเคจ เคธिเคฆ्‌เคง เคนो เคฐเคนा เคนै । เคชुเคธ्เคคเค•ों เค•े เคช्เคฐเค•ाเคถเคจ เคฎें เคญी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐों เค•ी เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคญूเคฎिเค•ा เคนो เค—เคˆ เคนै ।

เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจा เค…เคค्เคฏंเคค เคธเคนเคœ เคเคตं เคธเคฐเคฒ เคนो เค—เคฏा เคนै। เค…เคฌ เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏ เคธंเคฌंเคงी เคธเคญी เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เค†ंเค•เคกों เคต เคคเคฅ्เคฏों เค•ो ‘เคซाเค‡เคฒ’ เคฎें เคธुเคฐเค•्เคทिเคค เคฐเค–ा เคœाเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคธเคฎเคฏ เค•ी เค•ाเคซी เคฌเคšเคค เคนोเคคी เคนै । เค…เคจेเค• เค•ाเคฐ्เคฏ เคœिเคจเคฎें เค•เคˆ เคต्เคฏเค•्เคคिเคฏों เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा เคนोเคคी เคฅी เค…เคฌ เคตเคนी เค•ाเคฐ्เคฏ เคเค• เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฌเคนुเคค เค•เคฎ เคธเคฎเคฏ เคฎें เคนी เคธंเคชเคจ्เคจ เคนो เคœाเคคा เคนै ।

เคฏเคนी เค•ाเคฐเคฃ เคนै เค•ि เค…เคฌ เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคธเคฐเค•ाเคฐी เคคเคฅा เค—ैเคฐ-เคธเคฐเค•ाเคฐी เค•ाเคฐ्เคฏाเคฒเคฏों เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนो เค—เคฏा เคนै । เคธเคญी เคต्เคฏाเคชाเคฐिเค• เคธूเคšเคจाเคँ เค‡เคธเคฎें เคฆเคฐ्เคœ เคนोเคคी เคนैं เคœिเคธเคธे เคต्เคฏाเคชाเคฐ เค•เคฐเคจा เคธเคฐเคฒ เคนो เค—เคฏा เคนै ।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฆ्‌เคตाเคฐा เคธंเคšाเคฐ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคเค• เค•्เคฐांเคคि เคธी เค† เค—เคˆ เคนै । ‘เคˆ-เคฎेเคฒ’ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคนเคœाเคฐों เคฎीเคฒ เคฌैเค े เค…เคชเคจे เคธंเคฌंเคงी เค…เคฅเคตा เคฎिเคค्เคฐ เคธे เคฒोเค— เคฌเคนुเคค เคนी เค•เคฎ เค–เคฐ्เคš เคคเคฅा เคธเคฎเคฏ เคธे เค…เคชเคจे เคธंเคฆेเคถ เคญेเคœ เคธเค•เคคे เคนैं เคคเคฅा เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนैं । ‘เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ’ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เคฎเคจुเคท्เคฏ เคนเคฐ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ा เค†เคฆाเคจ-เคช्เคฐเคฆाเคจ เคตिเคถ्เคต เค•े เค•िเคธी เคญी เค•ोเคจे เคธे เค•เคฐเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคนै । เคตाเคธ्เคคเคตिเค• เคฐूเคช เคฎें เค‡ंเคŸเคฐเคจेเคŸ เค•ा เคตिเคธ्เคคाเคฐ เค…เคธीเคฎिเคค เคนै ।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฐूเคช เคธे เคธीเคงा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ (Direct Classification ) เค•เคฐเคจा เคฌเคนुเคค เคนी เคฎुเคถ्เค•िเคฒ เคนै। เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เค‰เคจเค•े เค•ाเคฎ เค•ाเคœ, เคช्เคฐเคฏोเค— , เค”เคฐ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏों เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•िเคฏा เคธเค•เคคा เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ เคนเคฎ เคคीเคจ เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคฐเคคे เคนै।
1. เค…เคจुเคช्เคฐเคฏोเค— เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ (Application)
2. เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ (Purpose)
3. เค†เค•เคฐ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ (Size)

(1). เค…เคจुเคช्เคฐเคฏोเค— เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ (Type of Computer Based on Application)
เค…เคจुเคช्เคฐเคฏोเค—ों เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคคीเคจ เคญाเค—ो เคฎें เคฌाเคŸा เคœा เคธเค•เคคा เคนै
(A) เคเคจाเคฒॉเค— เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ (Analog Computer )
(B) เคกिเฅ›िเคŸเคฒ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ (Digital Computer)
(C) เคนाเค‡เคฌ्เคฐिเคก เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ (Hybrid Computer)

เคเคจाเคฒॉเค— เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ (Analog Computer)
เค‡เคธ เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เคตे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค†เคคे เคนै เคœिเคจเค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคญौเคคिเค• เค‡เค•ाเค‡เคฏों (เคฆाเคฌ , เคคाเคชเคฎाเคจ , เคฒंเคฌाเคˆ ,เค†เคฆि ) เค•ो เคฎाเคชเค•เคฐ เค‰เคจเค•ो เค…ंเค•ो เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐเคคे เคนै। เคฏे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•िเคธी เคญी เคฐाเคถि เค•ा เคฎाเคชเคจ เคคुเคฒเคจा เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคฐเคคे เคนै। เคœैเคธे เค•ी เคฅเคฐ्เคฎाเคฎीเคŸเคฐ เค•ो เค—เคฃเคจा เคจเคนीं เค•เคฐเคคा เคนै। เคฌเคฒ्เค•ि เคชเคฐ เค•े เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคช्เคฐเคธाเคฐ (Relative Expansion) เค•ी เคคुเคฒเคจा เค•เคฐเค•े เคถเคฐीเคฐ เค•े เคคाเคชเคฎाเคจ เค•ो เคฎाเคชเคคा เคนै। เคเคจाเคฒॉเค— เค•ॉเคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เคฎुเค–्เคฏ เคฐूเคช เคธे เคตिเคœ्เคžाเคจं เค”เคฐ เค‡ंเคœीเคจเคฐिंเค— เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐो เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค•्เคฏोเค•ि เค‡เคจ เค•्เคทेเคค्เคฐो เคฎें เคฎाเคค्เคฐाเค“ เค•ा เค…เคงिเค• เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ेเคตเคฒ เค…เคจुเคฎाเคจिเคค เค…เคจुเคฎाเคจ เคนी เคฆेเคคे เคนै।  เคœैเคธे - เค•िเคธी เคชेเคŸ्เคฐोเคฒ เคชंเคช เคชเคฐ เคฒเค—ा  เคเคจाเคฒॉเค— เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชंเคช เคธे เคจिเค•เคฒเคจे เคตाเคฒे เคชेเคŸ्เคฐोเคฒ เค•ी เคฎाเคค्เคฐा เค•ो เคฎाเคชเคคा เคนै เค”เคฐ เคฒीเคŸเคฐ เคฎें เคฆिเค–เคคा เคนै। เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคฎूเคฒ्เคฏ เค•ी เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคคा เคนै।

เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ॉเคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ (Digital Computer)
เค‡เคธ เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เคตे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค†เคคे เคนै เคœो เค…ंเค•ो เค•ी เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคคे เคนै เคœเคฌ เคฒोเค— เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฌाเคฐे เคฎें เคฌाเคคे เค•เคฐเคคे เคนै เคคो เค…เคงिเค•เคคเคฐ เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคนी เค•ेंเคฆ्เคฐ เคฌिंเคฆु เคนोเคคा เคนै। เค‡เคธ เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เคตो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค†เคคे เคนै เคœो เคฌाเคœाเคฐ เค•ो เคšเคฒเคคे เคนै , เค˜เคฐो เค•ा เคฌเคœเคŸ เคคैเคฏाเคฐ เค•เคฐเคคे เคนै เค”เคฐ เค…เคจ्เคฏ เคธเคญी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคตे เค•ाเคฐ्เคฏ เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชเคฐ เค•िเคฏे เคœा เคธเค•เคคे เคนै เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै। เค‡เคธเคฒिเค เค…เคงिเค•เคคเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคกिเฅ›िเคŸเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคถ्เคฐेเคฃी เคฎें เคนी เค†เคคे เคนै। เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคกाเคŸा เค”เคฐ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•ो 0 เค”เคฐ 1 เคฎें เคชเคฐिเคตเคฐ्เคคिเคค เค•เคฐเค•े เค‰เคธเค•ो เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เคฐूเคช เคฎें เคฒे เคœाเคคे เคนै।

เคนाเค‡เคฌ्เคฐिเคก เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ (Hybrid Computer)
เคฏे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค…เคจेเค• เค—ुเคฃों เคธे เคฏुเค•्เคค เคนोเคคे เคนै เค‡เคธเคฒिเค เค‡เคจ्เคนें เคนाเค‡เคฌ्เคฐिเคก เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคจ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ्เคธ เคฎें เคเคจाเคฒॉเค— เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค”เคฐ เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฆोเคจों เค•े เคนी เค—ुเคฃ เคตिเคงเคฎाเคจ เคนोเคคे เคนै। เคฏे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค…เคงिเค• เคตिเคถ्เคตเคถเคจीเคฏ เคนोเคคे เคนै। เค‰เคฆเคนाเคฐเคฃ เค•े เคฒिเค เคœเคฌ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคเคจाเคฒॉเค— เคกिเคตाเค‡เคธ เค•िเคธी เคฐोเค—ी เค•े เคฒเค•्เคทเคฃों เคœैเคธे เคคाเคชเคฎाเคจ เคฏा เคฐเค•्เคคเคšाเคช เค†เคฆि เค•ो เคฎाเคชเคคी เคนै เคคो เคฏे เคฎाเคช เคฌाเคฆ เคฎें เคกिเคœिเคŸเคฒ เคญाเค—ो เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เค…ंเค•ो เคฎें เคฌเคฆเคฒ เคฆी เคœाเคคी เคนै। เค‡เคธ เคช्เคฐเค•ाเคฐ เคธे เค•िเคธी เคฐोเค—ी เค•े เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เคฎें เค†เคฏे เค‰เคค्เคคเคฐ เคšเฅाเคต เค•ा เคคुเคฐंเคค เคธเคนी เคชเคคा เคšเคฒ เคœाเคคा เคนै।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‡เคคिเคนाเคธ

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคฎเคนเคค्เคต เคนเคฎाเคฐे เคœीเคตเคจ เคฎें เคฌเคนुเคค เค…เคฆ्เคญुเคค เคนै, เค‰เคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค‡เคธเค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เค•ो เคœाเคจเคจा เคนเคฎाเคฐे เคฒिเค เคœเคฐूเคฐी เคนै, เค†เคช History of computer in Hindi เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค‡เคคिเคนाเคธ เคธे เคœुเฅœे เค•เคˆ เคธเคตाเคฒो เค•ी เคœाเคจเค•ाเคฐी เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै।
เคœैเคธे เค•ी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•िเคธเคจे เค•िเคฏा เคฅा?
เค‡เคธเค•ा เคœเคจ्เคฎ เค•ैเคธे เคนुเค† เค”เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े father เค•ौเคจ เคฅे?
เค•्เคฏा เคชเคนเคฒे เคญी เคฒोเค— เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชเคฐ game เค–ेเคฒเคคे, เค—ाเคจे เคธुเคจเคคे เคฏा letter type เค•เคฐเคคे เคฅे เค†เคฆि

เคชเคนเคฒे เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เคฎเคจुเคท्เคฏ เคฆ्เคตाเคฐा เคœो เค—เคฃเคจा เค•ी เคœाเคคी เคฅी, เค‰เคธे เค•เคฐเคจा เค†เคธाเคจ เค•ाเคฎ เคจเคนीं เคฅा। เคœ्เคฏाเคฆा เคฌเคก़ी เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคจे เคฎें เค…เคงिเค• เคธเคฎเคฏ เคฒเค—เคคा เคฅा เค”เคฐ เค‡เคคเคจी เคถुเคฆ्เคงเคคा เคญी เคจเคนीं เคฅी।
เคซिเคฐ เค‡เคธ เคธเคฎเคธ्เคฏा เค•ो เคนเคฒ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคฎเคจुเคท्เคฏ เคจे เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคจे เคฏोเค—्เคฏ เคฎเคถीเคจ เค•ा เคจिเคฐ्เคฎाเคฃ เค•िเคฏा, เคœिเคธे เค†เคœ เคนเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•เคนเคคे เคนै।

เคชเคนเคฒा เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคจाเคฎ ABACUS เคฐเค–ा เค—เคฏा। เคฏเคน เคเค• เคฏांเคค्เคฐिเค• (mechanical) เคกिเคตाเค‡เคธ เคนै।
เค‡เคธเค•ा เค…เคตिเคท्เค•ाเคฐ 2400 เคˆ. เคชू. เคฎें เคเค• เคšीเคจी เคฆ्เคตाเคฐा เค•िเคฏा เค—เคฏा।
Abacus เคฎें เคฒเค•เฅœी เค•ी เคซ्เคฐेเคฎ เคนोเคคी เคนै,
เค‡เคธเคฎें metal เค•ी rod เคฎें เคฎोเคคिเคฏों เค•ो เคกाเคฒा เคœाเคคा เคนै เค”เคฐ เค•ुเค› เคจिเคฏเคฎो เคฆ्เคตाเคฐा เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— calculation เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।
เค…เคฌेเค•เคธ เคธे เคชเคนเคฒे, เคฒोเค—ों เค•े เคชाเคธ เค—เคฃिเคคीเคฏ เค—เคฃเคจा เค•े เคฒिเค เคเค•เคฎाเคค्เคฐ เคคเคฐीเค•ा เคฅा เคตเคน เค…เคชเคจी เคนाเคฅ เค‰ंเค—เคฒिเคฏां เค”เคฐ เคชैเคฐ เค•ी เค‰ंเค—เคฒिเคฏां เค”เคฐ เคชเคค्เคฅเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคฅे।

ABACUS – Abundant Beads, Addition and Calculation Utility System
เคนिंเคฆी เคฎें เค‡เคธเค•ा เคชूเคฐा เคจाเคฎ เคนै – เคช्เคฐเคšुเคฐ เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคฎोเคคी, เคœोเคก़ เค”เคฐ เค—เคฃเคจा เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคนै।

เคฏเคน เคœोเคก़, เค—ुเคฃा, เค˜เคŸाเคต, เคตिเคญाเคœเคจ, เคตเคฐ्เค—เคฎूเคฒ เค”เคฐ เค˜เคจเคฎूเคฒ เค†เคฆि เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•ी เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคคा เคนै।
เคธเคฆिเคฏों เคชเคนเคฒे เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฏूเคฐोเคช, เคšीเคจ เค”เคฐ เคฐूเคธ เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคฅा। เคซिเคฐ เคฌाเคฆ เคฎें เคฏเคน เคนिंเคฆू-เค…เคฐเคฌी เค…ंเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒी เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เคนुเค†।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคं 

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคตिเคถेเคทเคคाเคँ เคจिเคฎ्เคจ เคนैं-
  • เค‰เคš्เคš เค—เคคि (High Speed)
  • เคธंเคšเคฏ เค•्เคทเคฎเคคा (Storage capacity)
  • เคตिเคถ्เคตเคธเคจीเคฏเคคा (Reliability)
  • เคธ्เคตเคšाเคฒเคจ (Automation)
  • เคค्เคฐुเคŸिเคนीเคจเคคा (Accuracy)
  • เค—ोเคชเคจीเคฏเคคा (Secrecy)
  • เคจिเคฐ्เคฃเคฏ เคฒेเคจे เค•ी เค•्เคทเคฎเคคा (Decision Power)
  • เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•ी เคถीเค˜्เคฐ เคชुเคจः เคช्เคฐाเคช्เคคि।
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ

เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•्เคทเคฎเคคा, เค†เค•ाเคฐ เค”เคฐ เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐों เค•ा เคตเคฐ्เค—ीเค•เคฐเคฃ (Classification Of Computers Based On Storage Capacity, Size And Performance)
 
เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคเค• เคฌเฅœे เค•เคฎเคฐे, เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เค•े เคฎाเค‡เค•्เคฐो เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒเคฐ, เคฒैเคชเคŸॉเคช เค”เคฐ เคเคฎ्เคฌेเคกेเคก เคธिเคธ्เคŸเคฎ เค•े เค†เค•ाเคฐ เค•े เคนो เคธเค•เคคे เคนै। เค‡เคธ เคคเคฐเคน เค•े เคšाเคฐ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ्เคธ เคนै - เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ, เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ, เคฎिเคจी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค”เคฐ เคฎाเค‡เค•्เคฐो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ। 

1) เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ (Super Computer)
 
เคธुเคชเคฐ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ्เคธ เคกेเคŸा เค•े เคธ्เคŸोเคฐेเคœ เค•्เคทเคฎเคคा, เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค”เคฐ เคกेเคŸा เค•े เคช्เคฐोเคธेเคธ เค•े เคฎाเคฎเคฒे เคฎें เคธเคฌเคธे เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เคนोเคคे เคนै। เคชเคนเคฒा เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ 1964 เคฎें เคฌเคจाเคฏा เค—เคฏा เคฅा เคœिเคธเค•ा เคจाเคฎ CDC 6600 เคฅा। เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฌเคนुเคค เคนी เฅ™ाเคธ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคนोเคคे เคนै, เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฌเฅœी เค”เคฐ เค‡เคฎ्เคชोเคฐ्เคŸेเคจ्เคŸ เค–ोเคœों เค”เคฐ เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•ाเคฎ เค•े เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏों เค•ो เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‰เคฆाเคนเคฐเคฃ เค•े เคคौเคฐ เคชเคฐ เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เคฏाเคจ เค•ो เคฒॉเคจ्เคš เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เค‰เคจเค•ो เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค”เคฐ เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เคฎें เค–ोเคœ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคœ्เคฏाเคฆा เคœเค—เคน เค•ी เคœเคฐुเคฐเคค เคชเฅœเคคी เคนै เค”เคฐ เคฏे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฌเคนुเคค เคฎเคนँเค—े เคนोเคคे เคนै। 

เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคญी เคฌเคนुเคค เคฎเคนंเค—े เคนोเคคे เคนै เค”เคฐ เค‡เคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคธเคฐเค•ाเคฐी เคธंเค—เค เคจों เคฎें เค”เคฐ เคฌเฅœी เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เค•ंเคชเคจिเคฏों เคฆ्เคตाเคฐा เคต्เคฏाเคชाเคฐ เค•े เคธเคž्เคšाเคฒเคจ เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคญी เคฌเฅœे เค•เคฎเคฐे เคฐเค–े เคœाเคคे เคนै เคœเคนा เค‡เคธे เค ंเคกा เคฐเค–เคจे เค”เคฐ เคฆूเคธเคฐी เคธुเคตिเคงाเคँ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เคนोเคคी เคนो। เคฏे เคฌเคนुเคค เคนी เคฌเฅœी เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคกेเคŸा เค•ो เคฌเคนुเคค เคคेเคœ เค—เคคि เคธे เคช्เคฐोเคธेเคธ เค•เคฐ เคธเค•เคคे เคนै। เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตिเคถाเคฒ เคต्เคฏाเคตเคธाเคฏिเค• เคฌैंเค•, เคถिเค•्เคทा เคธंเคธ्เคฅाเคจ เค”เคฐ Insurance เค•ंเคชเคจिเคฏों เคฎें เค…เคจेเค• เค—्เคฐाเคนเค•ों เค•े เคกेเคŸा เค•ो เคฐเค–เคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। 

เคชॉเคชुเคฒเคฐ เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ्เคธ -
➢ FUJITSU's ICL VME เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ
➢ HITACHI's Z800 เคฎैเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ

เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค‰เคชเคฏोเค—िเคคा

Supercomputer เคฏा เคœिเคธे เคฎเคนाเคธंเค—เคฃเค• เคญी เค•เคนा เคœाเคคा เคนै เคตो เค…เคค्เคฏंเคค เคถเค•्เคคिเคถाเคฒी เคฎเคถीเคจें เคนोเคคे เคนैं เคœो เคฌเคก़े เคชैเคฎाเคจे เคชเคฐ เค—เคฃเคจा เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนैं เค”เคฐ เคฌเคก़ी เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เคกेเคŸा เคธंเคธाเคงिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคी เคนैं।

Traditionally เคฆेเค–ें เคคो, supercomputers เค•ा เคœ्เคฏाเคฆाเคคเคฐ เค‡เคธ्เคคเคฎाเคฒ scientific เค”เคฐ engineering applications เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคนोเคคा เคนै เคœिเคธเคธे เคฏे large databases เค•ो handle เค•เคฐ เคธเค•ें เค”เคฐ เคธाเคฅ เคนी เคฌเฅœे เคฎाเคค्เคฐा เคฎें computational operation เค•เคฐ เคธเค•ें. Performance wise เคฏเคน normal computers เคธे เคนเคœाเคฐों เค—ुเคจा fast เค”เคฐ accurate เค•ाเคฎ เค•เคฐเคคा เคนै.

Supercomputer เค•ी performance เค•ो measured เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै FLOPS เคฎें, เคœिเคธเค•ा เคฎเคคเคฒเคฌ เคนै เค•ी floating-point operations per second. เค‡เคธเคฒिเค เคœिเคธ computer เคฎें เคœिเคคเคจी เคœ्เคฏाเคฆा FLOPS เคนोเค—ी เคตो เค‰เคคเคจा เคนी เคœ्เคฏाเคฆा powerful เคนोเค—ा।

เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคा

เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคตिเคญिเคจ्เคจ เค‰เคชเคฏोเค— เคนैं। เคเค• เค•े เคฒिเค, เค‡เคธเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค–เค—ोเคฒ เคญौเคคिเค•ी เค”เคฐ เค†เคฃเคตिเค• เคตिเคœ्เคžाเคจ เคœैเคธे เค…เคจुเคธंเคงाเคจ เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏों เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै। เคฏเคน เค…เค•्เคธเคฐ เค…เคจ्เคฏ เคตिเคทเคฏों เค•े เคฌीเคš เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เค”เคฐ เคกिเคœाเค‡เคจ เคฎें เคญी เคช्เคฐเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เคธुเคชเคฐเค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจे เค•े เคฒाเคญों เคฎें เค‡ंเคœीเคจिเคฏเคฐिंเค— เค”เคฐ เคกिเคœ़ाเค‡เคจ เคตเคฐ्เค•เคซ़्เคฒोเคœ़ เค•े เคฒिเค เค‰เคš्เคš-เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เค•ंเคช्เคฏूเคŸिंเค—, เค‰เคจ्เคจเคค เคธिเคฎुเคฒेเคถเคจ เคชเคฐिเคฆृเคถ्เคฏों เคฎें เคคेเคœी เคฒाเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจ्เคจเคค GPU เคช्เคฐเคธंเคธ्เค•เคฐเคฃ เค•्เคทเคฎเคคा, เคฏा เคฌเคก़े เคธिเคฎुเคฒेเคถเคจ เคฎॉเคกเคฒ เค•ा เคธเคฎเคฐ्เคฅเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค…เคงिเค• เคฎेเคฎोเคฐी เคฏा เคœเคŸिเคฒ เค‡เคจเคชुเคŸ / เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เค†เคตเคถ्เคฏเค•เคคाเค“ं เค•े เคธाเคฅ เค…เคงिเค• เคกेเคŸा-เค—เคนเคจ เคเคฒ्เค—ोเคฐिเคฆเคฎ เคถाเคฎिเคฒ เคนो เคธเค•เคคे เคนैं।

เค…เค—เคฐ เคนเคฎ normal computers เค•ी เคฌाเคค เค•เคฐें เคคเคฌ เค‰เคจเค•े computing speed เค•ो เคฎाเคชเคจे เค•े เคฒिเค MIPS (million instructions per second) เค•ा เค‡เคธ्เคคเคฎाเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคœिเคธเค•े เคฆ्เคตाเคฐा fundamental programming commands เคœैเคธे เค•ी read, write, store เค‡เคค्เคฏाเคฆि เค•ो processor เค•े เคฆ्เคตाเคฐा manage เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคฆो computers เค•ो compare เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค‰เคจเค•े MIPS เค•ो compare เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै.

เคถिเค•्เคทा เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เคถिเค•्เคทा เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค‰เคชเคฏोเค— เค•्เคฏा เคนै?
  • เคธुเคตिเคงा ...
  • เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•े เคช्เคฐเคฆเคฐ्เคถเคจ เคฎें เคธुเคงाเคฐ ...
  • เคฐिเคธเคฐ्เคš เค”เคฐ เคœाเคจเค•ाเคฐी เค•े เค•ाเคซी เคซाเคฏเคฆेเคฎंเคฆ ...
  • เค‘เคจเคฒाเค‡เคจ เคธंเคธाเคงเคจ ...
  • เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ुเคถเคฒเคคा เค•ो เคฌเคข़ाเคคा เคนै ...
  • เคเคก्เคฎिเคถเคจ เค‡เคจเคซाเคฐ्เคฎेเคถเคจ ...
  • เคตिเคฆ्เคฏाเคฐ्เคฅी เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ि เคฎเคฆเคค เคธे เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•ाเคฐ्เคฏเค•्เคฐเคฎ เค•ो เคจिเคฐ्เคงाเคฐिเคค เค•เคฐ เคธเค•เคคा เคนै ...
  • เคฌाเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เค†เคธाเคจी

เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เคฎें เคตिเคฎाเคจ เคญेเคœเค•เคฐ เค‰เคจเค•ा เคจिเคฏंเคค्เคฐเคฃ เคœเคฎीเคจ เคชเคฐ เค•เคฐเคจा เคคเคฅा เค‰เคจเคธे เคช्เคฐाเคช्เคค เคธंเค•ेเคคों เค•ो digital format เคฎें เคฌเคฆเคฒเค•เคฐ เค‰เคจเค•ा เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคฐूเคช เคฎें เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคจा เค†เคฆि เคธเคฌ เค•ुเค› เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค†เคตिเคท्เค•ाเคฐ เคธे เคนी เคธंเคญเคต เคนो เคธเค•ा เคนैं. เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎเคฆเคฆ เคธे เคนी เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เคฎें เค‰เคก़เคจे เคตाเคฒे เคธेเคŸेเคฒाเค‡เคŸ เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค•ो เคจिเคฐ्เคฆेเคถ เคฆिเค เคœाเคคे เคนैं.

เค‰เคก़ाเคจ เคฎें, เคถเคŸเคฒ เค‘เคฐ्เคฌिเคŸเคฐ เค•ो เคกिเคœिเคŸเคฒ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐों เคฆ्เคตाเคฐा เค‰เคค्เคชเคจ्เคจ เคตिเคฆ्เคฏुเคค เคธंเค•ेเคคों เคฆ्เคตाเคฐा เคจिเคฏंเคค्เคฐिเคค เค•िเคฏा เค—เคฏा เคฅा - เคเค• เค…เคตเคงाเคฐเคฃा เคœिเคธे เคซ्เคฒाเคˆ-เคฌाเคฏ-เคตाเคฏเคฐ เค•เคนा เคœाเคคा เคนै - เค”เคฐ เคนाเค‡เคก्เคฐोเคฒिเค•-เคšाเคฒिเคค เคเค•्เคŸ्เคฏूเคเคŸเคฐ्เคธ เค•ो เคญेเคœा เคœाเคคा เคนै । IBM เค•े Owego, NY, เคธुเคตिเคงा เคฎें เคตिเค•เคธिเคค, เค‘เคจเคฌोเคฐ्เคก เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคเค• เค‰เคจ्เคจเคค เคธिเคธ्เคŸเคฎ/4 Pi, เคเคตिเคฏोเคจिเค•्เคธ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคถ्เคฐृंเค–เคฒा เค•ा เคนिเคธ्เคธा เคฅे।

เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เค†เคœ เค•े เคธเคฎเคฏ เคฎें เคฆुเคจिเคฏाँ เค•ी เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคฆेเคถ เค•ी เคธเคฐเค•ाเคฐ เค…เคชเคจे เคฆेเคถ เค•े เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•ाเคฎ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคญाเคฐी เคฎाเคค्เคฐा เคฎें เค•เคฐ เคฐเคนा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เคฌเฅœे-เคฌเฅœे เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคฎाเคง्เคฏเคฎ เคธे เค†เคธाเคจी เคธे เค•िเคฏे เคœा เคฐเคนा เคนै เคšाเคนे เคตो เคฎौเคธเคฎ เค•ी เคญเคตिเคท्เคตाเคฃी เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•ाเคฐ्เคฏ เคนो, เคšाเคนे เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•ाเคฐ्เคฏ เคนो เคนเคฐ เคฌเฅœे เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•ाเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—  เคฎें เค•िเคฏा เคœा เคฐเคนा เคนै เค”เคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคตเคœเคน เคธे เคนी เคฆेเคถ เค•े เคตैเคœ्เคžाเคจเค•ि เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ाเคซी เคตिเค•ाเคถ เคนुเค† เคนै เค”เคฐ เคฏเคน เคตिเค•ाเคถ เคฆिเคจ-เคช्เคฐเคคिเคฆिเคจ เคฌเฅเคคा เคœा เคฐเคนा เคนै,เค†เคœ เคฆेเค–ा เคœाเคฏे เคคो เคฌिเคจा เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•ोเคˆ เคญी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•เคฐเคจा เคธंเคญเคต เคจเคนीं เคนो เคชाเคคा เคนै

เค‡เคธเคฒिเค เคช्เคฐเคค्เคฏेเค• เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคธे เคธเคฎ्เคฌंเคงिเคค เค•ाเคฐ्เคฏ เค•ो เคชूเคฐा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคธเคนाเคฐा เคฒेเคจा เค…เคจिเคตाเคฐ्เคฏ เคนो เคœाเคคा เคนै เคฆोเคธ्เคคों เคธुเคชเคฐ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค”เคฐ เคฎेเคจเคซ्เคฐेเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฏเคน เคเคธे เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคนै เคœिเคจเค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै เค•्เคฏोंเค•ि เค‡เคจ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เค•ाเคฐ्เคฏ เค•्เคทเคฎเคคा เค•ाเคซी เค…เคงिเค• เค”เคฐ เคฌเฅœी เคนोเคคी เคนै เคœिเคธเคธे เค‡เคจ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ो เคตैเคœ्เคžाเคจिเค• เค•्เคทेเคค्เคฐ เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เค•े เค‰เคชเคฏोเค— เคฎें เคฒाเคฏा เคœाเคคा เคนै.

เค—เคฃिเคค เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เค—เคฃिเคค เคถिเค•्เคทเคฃ เคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ, เคตैเคฏเค•्เคคिเค• เคคเคฅा เคธाเคฎूเคนिเค• เค•्เคฐिเคฏा–เค•เคฒाเคชों เคนेเคคु เค…เคญिเคช्เคฐेเคฐเคฃा, เคธंเคธ्เคฅिเคคिเคฏाँ, เค…เคจुเคฆेเคถเคจ, เคธเคฎเคธ्เคฏा เคเคตं เคธเคฎाเคงाเคจ, เคฎाเคฐ्เค—เคฆเคฐ्เคถเคจ, เคตिเคทเคฏ–เคตเคธ्เคคु เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค†เคฆि เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเคคा เคนै।
...
teaching-of-mathematics
  • เค…เคจुเคถिเค•्เคทเค•– เค…เคจुเคถिเค•्เคทเค• เค•े เค•ाเคฐ्เคฏ เคต्เคฏाเคชเค• เคนैं। ...
  • เค…เคจुเคถिเค•्เคทाเคฐ्เคฅी– เคถिเค•्เคทाเคฐ्เคฅी เคช्เคฐเคค्เคฏเค•्เคท เคฐूเคช เคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคธाเคฅ เค…เคจ्เคคเค•्เคฐिเคฏा เค•เคฐเคคा เคนै।

เคฐเคธाเคฏเคจ เคถाเคธ्เคค्เคฐ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เค…เคญिเค•เคฒเคจाเคค्เคฎเค• เคฐเคธाเคฏเคจ (Computational chemistry), เคฐเคธाเคฏเคจ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•ी เคเค• เคถाเค–ा เคนै เคœिเคธเคฎें เคฐाเคธाเคฏเคจिเค• เค—เคฃเคจाเค“ं เค•े เคนเคฒ เค•े เคฒिเคฏे เคธंเค—เคฃเค• เค•े เคธिเคฆ्เคงांเคคों เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै। เค‡เคธเคฎें เค…เคฃुเค“ं เค”เคฐ เค ोเคธों เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा เค”เคฐ เค—ुเคฃเคงเคฐ्เคฎों เค•ी เค—เคฃเคจा เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคเค• เคฆเค•्เคท เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เคฎें เคธैเคฆ्เคงाเคจ्เคคिเค• เคฐเคธाเคฏเคจ เค•े เคชเคฐिเคฃाเคฎों เค•ो เคกाเคฒा เคœाเคคा เคนै।

เค–เค—ोเคฒ เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— 

เค–เค—ोเคฒ เคถाเคธ्เคค्เคฐ (Astronomy)
เค…ंเคคเคฐिเค•्เคท เคตिเคœ्เคžाเคจ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เคนเคธ्เคคเค•्เคทेเคช เค•ो เคจเค•ाเคฐा เคจเคนीं เคœा เคธเค•เคคा। เคฎाเคจเคต เค•ा เคšंเคฆ्เคฐเคฎा เคชเคฐ เค•เคฆเคฎ เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค•ाเคฐเคฃ เคนी เคชเคก़ เคธเค•ा เคนै। เค…เคคि เคคीเคต्เคฐ เค—เคคि เคธे เค—เคฒเคคी เค•िเค เคฌिเคจा เค—เคฃเคจाเคं เค•เคฐเคจा เคเคตं เค‡เคจเค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เค…เคชเคจा เคฎाเคฐ्เค— เคคเคฏ เค•เคฐเคจा “เคฐॉเค•ेเคŸ” เค•े เคฒिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคธเคนाเคฏเคคा เคธे เคนी เคธंเคญเคต เคนुเค† เคนै

เค–เค—ोเคฒ เคถाเคธ्เคค्เคฐ, เคเค• เคเคธा เคถाเคธ्เคค्เคฐ เคนै เคœिเคธเค•े เค…ंเคคเคฐ्เค—เคค เคชृเคฅ्เคตी เค”เคฐ เค‰เคธเค•े เคตाเคฏुเคฎเคฃ्เคกเคฒ เค•े เคฌाเคนเคฐ เคนोเคจे เคตाเคฒी เค˜เคŸเคจाเค“ं เค•ा เค…เคตเคฒोเค•เคจ, เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคคเคฅा เค‰เคธเค•ी เคต्เคฏाเค–्เคฏा (explanation) เค•ी เคœाเคคी เคนै। เคฏเคน เคตเคน เค…เคจुเคถाเคธเคจ เคนै เคœो เค†เค•ाเคถ เคฎें เค…เคตเคฒोเค•िเคค เค•ी เคœा เคธเค•เคจे เคตाเคฒी เคคเคฅा เค‰เคจเค•ा เคธเคฎाเคตेเคถ เค•เคฐเคจे เคตाเคฒी เค•्เคฐिเคฏाเค“ं เค•े เค†เคฐंเคญ, เคฌเคฆเคฒाเคต เค”เคฐ เคญौเคคिเค• เคคเคฅा เคฐाเคธाเคฏเคจिเค• เค—ुเคฃों เค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•เคฐเคคा เคนै।

เคญौเคคिเค• เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เคญौเคคिเค• เคตिเคœ्เคžाเคจ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•े เค•เคˆ เค‰เคชเคฏोเค— เคนैं, เคœिเคจเคฎें เคถाเคฎिเคฒ เคนैं:

  1. เคญौเคคिเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒिเคฏों เค•ा เค…เคจुเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เคฎॉเคกเคฒिंเค—: เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคœเคŸिเคฒ เคญौเคคिเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒिเคฏों, เคœैเคธे เคฎौเคธเคฎ เค•े เคชैเคŸเคฐ्เคจ, เคฆ्เคฐเคต เค—เคคिเค•ी เค”เคฐ เค•्เคตांเคŸเคฎ เคฏांเคค्เคฐिเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒिเคฏों เค•ा เค…เคจुเค•เคฐเคฃ เค”เคฐ เคฎॉเคกเคฒ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै।
  2. เคกेเคŸा เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ: เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฃ เคญौเคคिเค•ी, เค–เค—ोเคฒ เคญौเคคिเค•ी เค”เคฐ เคฌ्เคฐเคน्เคฎाเคฃ्เคก เคตिเคœ्เคžाเคจ เคœैเคธे เคช्เคฐाเคฏोเค—िเค• เค”เคฐ เค…เคตเคฒोเค•เคจ เคธंเคฌंเคงी เคกेเคŸा เค•ी เคฌเคก़ी เคฎाเคค्เคฐा เค•ो เคธंเคธाเคงिเคค เค”เคฐ เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।
  3. เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸेเคถเคจเคฒ เคญौเคคिเค•ी: เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคœเคŸिเคฒ เค—เคฃिเคคीเคฏ เคธเคฎीเค•เคฐเคฃों เค•ो เคนเคฒ เค•เคฐเคจे เค”เคฐ เคญौเคคिเค• เคช्เคฐเคฃाเคฒिเคฏों เค•ा เค…เคง्เคฏเคฏเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เคธंเค–्เคฏाเคค्เคฎเค• เคธिเคฎुเคฒेเคถเคจ เค•เคฐเคจे เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै, เคœैเคธे เค†เคฃเคตिเค• เค—เคคिเคถीเคฒเคคा เคธिเคฎुเคฒेเคถเคจ เค”เคฐ เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸेเคถเคจเคฒ เคฆ्เคฐเคต เค—เคคिเค•ी।
เคœीเคต เคตिเคœ्เคžाเคจ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เคฌाเคฏोเค‡เคจ्เคซाเคฐ्เคฎेเคŸिเค•्เคธ เค…เคฅเคตा เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸेเคถเคจเคฒ เคฌाเคฏोเคฒॉเคœी เคฎाเคฒिเค•्เคฏूเคฒเคฐ เคฌाเคฏोเคฒॉเคœी เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เคธूเคšเคจा เคช्เคฐौเคฆ्เคฏोเค—िเค•ी เค•ा เคช्เคฐเคฏोเค— เค…เคฅเคตा เคฌाเคฏोเคฒॉเคœिเค•เคฒ เคกाเคŸा เค•े เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ เคเคตं เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคนेเคคु เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคŸेเค•्เคจोเคฒॉเคœी เค•ा เค…เคจुเคช्เคฐเคฏोเค— เคนै। เค‡เคธเคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคฌाเคฏोเคฒॉเคœिเค•เคฒ เค†ंเค•เคก़ों เค•े เคธंเค•เคฒเคจ, เคญंเคกाเคฐเคฃ, เคตिเคถ्เคฒेเคทเคฃ เคคเคฅा เคธंเคฏोเคœเคจ เค•े เคฒिเค เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै

เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เค•े เค•्เคทेเคค्เคฐ เคฎें เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค—

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ुเคถเคฒ, เคœเคตाเคฌเคฆेเคน, เคช्เคฐเคญाเคตी เค”เคฐ เคชाเคฐเคฆเคฐ्เคถी เคธ्เคตाเคธ्เคฅ्เคฏ เคธेเคตाเคं เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐाเคจे เค•ा เคเค• เค…เคญिเคจ्เคจ เค…ंเค— เคฌเคจ เค—เคฏा เคนै เค‡เคธเคฒिเค เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— HealthCare เคฎें เคนोเคคा เคนै। เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคช्เคฐเคฌंเคงเคจ (Hospital Management) : ERP (เคˆเค†เคฐเคชी) เค”เคฐ เคตिเคถेเคท เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เค•ो เค…เคธ्เคชเคคाเคฒ เคช्เคฐเคถाเคธเคจ เค”เคฐ เคชเคฐिเคšाเคฒเคจเค—เคคिเคตिเคงिเคฏों เค•ो เคธ्เคตเคšाเคฒिเคค เค•เคฐเคจे เคฎें เค•ाเคฎ เคฎें เคฒिเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธंเคธाเคงเคจ เค‡เค•ाเคˆ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा

เคธीเคชीเคฏू เค…เคฐ्เคฅाเคค เค•ेंเคฆ्เคฐीเคฏ เคธंเคธाเคงเคจ เค‡เค•ाเคˆ เค•ो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคฎเคธ्เคคिเคท्เค• เคญी เค•เคนा เคœा เคธเค•เคคा เคนै । เคฏเคน เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เคตเคน เคชुเคฐ्เคœा เคนै เคœเคนाँ เคชเคฐ เคธाเคฐी เค—เคฃเคจाเคं เคคเคฅा เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคนोเคคी เคนै, เค‡เคธเค•े เคชเคถ्เคšाเคค เคนी เคนเคฎें เคตिเคญिเคจ्เคจ เค—เคฃเคจाเค“ं เค•े เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคนเคฎाเคฐे เคธाเคฎเคจे เค†เคคे เคนै

CPU เค•ा Full Form Central Processing Unit (เคธेंเคŸ्เคฐเคฒ เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคฏूเคจिเคŸ) เคนै। เคฏเคน Computer เค•ा เคเค• เค›ोเคŸा เคธा เคฒेเค•िเคจ เคฎเคนเคค्เคตเคชूเคฐ्เคฃ เคญाเค— เคนोเคคा เคนै। เคœो เค•ि เคเค• เคšिเคช เค•े เคธเคฎाเคจ เคนोเคคा เคนै। เคฏเคน Computer เค•े เคธเคญी Instructions เค•ो Process เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ Program เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคช्เคฐाเคช्เคค เค•เคฐเคคा เคนै

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคธंเคฐเคšเคจा 

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ी เคฎूเคฒ เคธंเคฐเคšเคจा เค•्เคฏा เคนै? Ans:- เคธेंเคŸ्เคฐเคฒ เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคฏूเคจिเคŸ (เคธीเคชीเคฏू), เค‡เคจเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เค”เคฐ เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เคกिเคตाเค‡เคธ เคคीเคจ เค˜เคŸเค• เคนैं เคœो เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคธिเคธ्เคŸเคฎ เค•ी เคฎूเคฒ เคธंเคฐเคšเคจा เคฌเคจाเคคे เคนैं। เคธेंเคŸ्เคฐเคฒ เคช्เคฐोเคธेเคธिंเค— เคฏूเคจिเคŸ (เคธीเคชीเคฏू) เค•ो เคญी เคฆो เคญाเค—ों เคฎें เคตिเคญाเคœिเคค เค•िเคฏा เคœा เคธเค•เคคा เคนै: เค•ंเคŸ्เคฐोเคฒ เคฏूเคจिเคŸ (เคธीเคฏू) เค”เคฐ เค…ंเค•เค—เคฃिเคคीเคฏ เคคเคฐ्เค• เค‡เค•ाเคˆ (เคเคเคฒเคฏू)।

เคฏเคน เคเค• เค‡เคฒेเค•्เคŸ्เคฐॉเคจिเค• เค”เคฐ เคธ्เคตเคšाเคฒिเคค เคฏंเคค्เคฐ เคนै। เคœो Data เค•ो เค—्เคฐเคนเคฃ เค•เคฐเคคा เคนै เค”เคฐ เค‰เคธ Data เค•ो เคธॉเคซ्เคŸเคตेเคฏเคฐ เคฏा เคช्เคฐोเค—्เคฐाเคฎ เค•े เค…เคจुเคธाเคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ (Result) เค•े เคฒिเค Process เค•เคฐเคคा เคนै। เคœिเคธเคฎें เค‡เคจเคชुเคŸ เค‰เคชเค•เคฐเคฃों เค•े เคฆ्เคตाเคฐा เคช्เคฐाเคช्เคค เคจिเคฐ्เคฆेเคถों เค•े เค†เคงाเคฐ เคชเคฐ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เคจिเคท्เคชाเคฆिเคค เค•เคฐเคคा เคนै। เค‡เคธ เคชเคฐिเคฃाเคฎ เค•ो เค†เค‰เคŸเคชुเคŸ เค‰เคชเค•เคฐเคฃ เคฆ्เคตाเคฐा เคฆिเค–ाเคฏा เคฏा เคช्เคฐเคฆाเคจ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै।

เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เค•เคฐเคคे เคธเคฎเคฏ เคง्เคฏाเคจ เคฎें เคฐเค–ी เคœाเคจे เคตाเคฒी เคฌाเคคें

เคฎाเค‰เคธ เค”เคฐ เคŸ्เคฐैเค•เคฌॉเคฒ เค•ो เค•ीเคฌोเคฐ्เคก เค•े เคœिเคคเคจा เค•เคฐीเคฌ เคนो เคธเค•े เคฐเค–ें। เคฎॉเคจिเคŸเคฐ เค•ो เคธเคนी เคคเคฐीเค•े เคธे เคฐเค–ें: เคฎॉเคจिเคŸเคฐ เค”เคฐ เค•िเคธी เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค•े เคกॉเค•्เคฏूเคฎेंเคŸ เค•ो เคธเคนी เคœเค—เคน เคชเคฐ เคฐเค–ें เคคाเค•ि เค†เคชเค•ा เค—เคฒा เคธเคนी เค†เคธเคจ เค”เคฐ เคถिเคฅिเคฒ เคชोเคœीเคถเคจ เคฎें เคฌเคจा เคฐเคนे। เคฎॉเคจिเคŸเคฐ เค•ो เค…เคชเคจे เค†ँเค–ों เคธे เคฎเคง्เคฏ เคฎें, เค•ीเคฌोเคฐ्เคก เค•े เคŠเคชเคฐ เคฐเค–ें। เคฎॉเคจिเคŸเคฐ เค•ो เค…เคชเคจे เค†ँเค–ों เคธे 2-3” เคŠเคชเคฐ เค•ी เค“เคฐ เคฐเค–ें।

เค‰เคชเคธंเคนाเคฐ

เคถुเคฐुเค†เคค เคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•ेเคตเคฒ เคฌเคก़े-เคฌเคก़े เคฌिเคœเคจेเคธेเคธ เคฎें เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เคฏा เคธिเคฐ्เคซ เคธเคฐเค•ाเคฐ เค‡เคจ्เคนे เค–เคฐीเคฆเคจे เคฎें เคธเค•्เคทเคฎ เคฅी. เคฒेเค•िเคจ, เคธเคฎเคฏ เค•े เคธाเคฅ เคŸेเค•्เคจोเคฒॉเคœी เค•े เคตिเค•ाเคธ เคจे เค‡เคธे เค†เคฎ เค†เคฆเคฎी เค•ी เคชเคนुँเคš เคฎें เคฒा เคฆिเคฏा. เคœिเคธเค•े เค•ाเคฐเคฃ เค˜เคฐ-เค˜เคฐ เคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคชเคนुँเคš เค—เคฏा.

เค˜เคฐो เคฎें เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เค•ा เค‰เคชเคฏोเค— เคชเคฐिเคตाเคฐ เค•े เคธเคญी เคฒोเค—ों เคฆ्เคตाเคฐा เค…เคฒเค—-เค…เคฒเค— เค‰เคฆ्เคฆेเคถ्เคฏ เค•े เคฒिเค เค‡เคธ्เคคेเคฎाเคฒ เค•िเคฏा เคœाเคคा เคนै. เค–ाเคธเค•เคฐ เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค•े เคฒिเค เคคो เค‡เคธे เคŸीเคตी เค•े เคฌाเคฆ เคฆूเคธเคฐे เคจเคฎ्เคฌเคฐ เคชเคฐ เคฐเค–ा เคœाเค เคคो เค•ोเคˆ เค—เคฒเคคी เคจเคนी เคนोเค—ी.

เค•เคฎ्เคช्เคฏूเคŸเคฐ เคฎें เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค•ी เคชूเคฐी เคต्เคฏเคตเคธ्เคฅा เค•ी เค—เคˆ เคนै เค”เคฐ เคเค• เค‡ंเคธाเคจ เค•ो เคธเคญी เค†เคตเคถ्เคฏเค• เคฎเคจोเคฐंเคœเคจ เค•े เคช्เคฐเค•ाเคฐ เค‰เคชเคฒเคฌ्เคง เค•เคฐเคตाเคं เค—เค เคนै. เคœिเคจเคฎें เคซिเคฒ्เคฎ, เค—ाเคจे, เคซोเคŸों, เคเคจिเคฎेเคถเคจ เค•े เค…เคฒाเคตा เคตिเคกिเคฏो เค—ेเคฎ เคญी เคถाเคฎिเคฒ เคนै.

เคธंเคฆเคฐ्เคญ เค—्เคฐंเคฅ

1 - เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เคถिเค•्เคทเคฃ

2 - เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เคถिเค•्เคทเคฃ

3 - เค•ंเคช्เคฏूเคŸเคฐ เคตिเคœ्เคžाเคจ เคถिเค•्เคทเคฃ


No comments:

Post a Comment

Helpline Number - 9669805462

เค†เคฏुเคท เค•ुเคฎाเคฐ เคธोเคจी เค•ा เค†เคˆเคกी เค•ाเคฐ्เคก

เค†เคฏुเคท เคธोเคจी เคฆ्เคตाเคฐा เคœाเคจเค•ाเคฐी เคฆी เค—เคˆ เคนै  เคฎोเคฌाเค‡เคฒ เคจंเคฌเคฐ - 9669805462 ( เค•ेเคตเคฒ เคต्เคนाเคŸ्เคธเคเคช) เคˆเคฎेเคฒ - ayushtarra@gmail.com ๐ŸŽฏ เคตेเคฌเคธाเค‡เคŸ - jankariayushsoniki.bl...